Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston Milliy universiteti nafaqat O`zbekistonda, balki Markaziy Osiyoda birinchi va yetakchi oliy ta`lim muassasasi hisoblanadi: 15 ta fakultet, 80 ta kafedra, 16 ta qo‘shma ta’lim dasturi, Bitiruvchilar soni 200 000+
Uzb
Uzb

Sun’iy intellekt kafedrasi

Madraximov Shavkat - Kafedra mudiri
 100174 Toshkent shahar Olmazor tumani, Universitet ko’chasi 4-uy
 Chorshanba-Juma, 15:00 – 17:00
 +998 9
E-mail:

Kafedra mudiri haqida ma’lumot

Suniy intellect kafedrasi mudiri, texnika fanlari doktori (Dsc), dotsent Madraximov Shavkat Fayzullayevich.

Madraximov Shavkat Fayzullaevich, 1960 yil 10 sentyabrda Xorazm viloyatining Urganch shahrida tug‘ilgan, millati o‘zbek.  U 1983 yilda Toshkent davlat universiteti (hozirgi O‘zMU) “Amaliy matematika va mexanika” fakultetini Amaliy matematika ixtisosligi bo‘yicha tamom qildi va unga matematik kvalifikasiyasi berildi.

  Sh.F.Madraximov 1994 yilda nomzodlik dissertasiyasini himoya qildi, 2020 yilda “Umumlashgan baholarni hisoblash usullari asosida yashirin qonuniyatlarni aniqlash tizimlari” mavzusida 05.01.03 – Informatikaning nazariy asoslari ixtisosligi bo‘yicha texnika fanlari doktori (DSc) dissertatsiyasini himoya qildi.

2006 yilda Informatikaning nazariy asoslari ixtisosliligi bo‘yicha dotsent ilmiy unvonini oldi.

Sh.F.Madraximov umumiy ish staji – 39 yil. Oliy o‘quv yurtlaridagi ilmiy va pedagogik staji 32 yil (asosiy shtatda 32 yil) bo’lib,u assistant, dotsent va Algoritmlar va dasturlash texnologiyalar kafedrasi mudiri lavozimida ishlagan.  2022 yil 8 iyuldan  Suniy intellect kafedrasi mudiri lavozimida faoliyat olib bordi.

Sh.Madraximov o‘quv, ma’muriy ish bilan birgalikda samarali ilmiy faoliyat olib bormoqda. U Sun’iy intellektning berilganlarning intellektual tahlili sohasida ilmiy tadqiqotlar olib borib, shu kungacha 80 dan ortiq ilmiy ishlar chop ettirdi va ilmiy grantlarda asosiy ijrochi sifatida qatnashgan.

Dotsent Sh.Madraximov tomonidan va hammualliflikda dasturlash va sun’iy intellekt fanlari uchun 6 ta o‘quv va 4 ta uslubiy  qo‘llanmalari chop etilgan.

Manzil:  100174 Toshkent shahar Olmazor tumani, Universitet ko’chasi 4-uy

Qabul vaqtlari:  Chorshanba-Juma, 15:00 – 17:00

Telefon:  +998 901250736

e-mail: sh.madrahimov@nuu.uz

2.Kafedra tarixi va asosiy faoliyati

Kafedra O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sun’iy intellekt texnologiyalarini jadal joriy etish uchun shart-sharoitlar yaratish chora-tadbirlari to’g’risida” 2021-yil 17-fevraldagi PQ-4996 son qarori va Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zbekiston Milliy  universitet kengashining 2022 yil 29 iyundagi 13-sonli yig’ilishining Amaliy matematika va intellektual texnologiyalar fakultetida tashkil etish to’g’risidagi qarori ijrosi asosida tashkil qilingan.

Hozirgi kunda kafedrada asosiy shtatda 2 ta fan doktori, 2 ta fan nomzodi va bir qator yosh o‘qituvchilar ishlamoqda.

Kafedraning o‘quv faoliyati

Hozirgi kunda kafedrada kafedra mudiri t.f.d., dotsent Sh.F.Madraximov f.-m.f.d., prof. N.A.Ignatev, PhD D.Saidov, PhD Q.Xudaybergenov, katta o’qituvchilar U.Tuliev, Sh.Ramazanov, stajer o’qituvchilar Sh. Xo’jaev, X. Shukurova, doktorantlar M.Rahimova, Q.Maxarov, F.Akbarov, D. Tursunmurodovlar faoliyat olib bormoqdalar.

Kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan bakalavriatning

5330100 – “Axborot tizimlarining matematik va dasturiy ta’minoti”;

5330200 – “Informatika va axborot texnologiyalari”;

5330300 – “Axborot xavfsizligi”;

60610100 – “Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari”;

60610200 – “Axborot tizimlari va  texnologiyalari”;

60610300 – “Axborot xavfsizligi” ;

60610700 – Sun’iy intellekt

va magistraturaning

70610101 – “Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari (yo’nalishlar bo’yicha)”;

70610201 – “Kompyuter tizimlari va ularning dasturiy ta’minoti (tarmoqlar va sohalar bo’yicha)”;

70610701 – “Sun’iy intellekt”  mutaxassisliklarida mashg'ulotlar olib borishmoqdalar.

Kafedraning ilmiy faoliyati

Kafedrada sun’iy intellektning intuitiv qaror qabul qilish jarayonlarini modellashtirish sohasida ilmiy tadqiqotlar olib boradi. Tadqiqot mavzulari – obrazlarni anglash masalalarini yechishning noparametrik usullari, ob’ektlarning turli toifadagi alomatlar fazosidagi tavsiflarini son o‘qiga chiziqli va chiziqsiz akslantirish asosida umumlashgan baholarni hisoblash, informativ alomatlar to‘plam ostisini tanlash usullari, informativ alomatlarning minimal to‘plami bo‘yicha ob’ekt-etalonlar bilan qoplamasini qurish orqali o‘rgatuvchi tanlanmani minimallashtirish, kompaktlik o‘lchamini hisoblash, turli toifadagi alomatlar turg‘unlik xossasi asosida latent alomatlarni shakllantirish, tibbiyot, matematik lingvistika va axborot xavfsizligi sohalarida Big Data muammosini yechish, suniy neyron to’rlarini loyihalash masalalari.

 “Tadbiqiy masalalarni yechishda intellektual tahlil” mavzusidagi seminar muntazam amal qilmoqda. Unda kafedra doktorantlari o’z ilmiy natijalarini bo’yicha ma’ruzalar qilishadi, dissertatsiyalar muhokama qilinadi.

Doktorlik dissertatsiyalari himoyalari: Ignatev N.A. (2005), Madraximov Sh.F. (2020).

PhD dissertasiyalari himoyalari: Saidov D.Yu. (2018), Xudaybergenov Q.Q.  (2020).

Kafedra a’zolari Respublika va xorijiy nufuzli ilmiy jurnallarda ilmiy ishlarini chop etishadi, ilmiy anjumanlarda qannashishadi. Oxirgi yillarda chop etilgan ilmiy maqolalrdan namunalar:

  • Игнатев Н.А. Вычисление обобщённых показателей и интеллектуалный анализ данных // Автоматика и телемеханика. 2011, №5,  С.183–190.
  • Игнатев Н.А., Мадрахимов Ш.Ф. Устойчивость и обобщённые оценки классифицированных объектов в разнотипном признаковом пространстве // Вычисл. технологии, Новосибирск, 2011.-Т.16, № 2, С.70-77.
  • D.Y.Saidov. Data Visualization and its Proof by Compactness Criterion of Objects of Classes// I.J. Intelligent Systems and Applications, 2017, 8, 51-58
  • Ignatev N.A., Mirzaev A.I. The Intelligent Health Index Calculation System// Journal of Pattern recognition and Image Analysis, 2016, № 1, P. 73–77.
  • Ignatyev N. A.  Structure Choice for Relations between Objects in Metric Classification Algorithms  // Pattern Recognition  and Image Analysis. 2018. V. 28. № 4. P. 590–597.
  • Ignatyev N. A. On Nonlinear Transformations of Features Based on the Functions of Objects Belonging to Classes // Pattern Recognition  and Image Analysis. 2021. V. 31. № 2. P. 197–204.
  • N.A.Ignatyev, Sh.F.Madrakhimov  D.Y.Saidov Stability of Object Classes and Selection of the Latent Features // INTERNATIONAL JOURNAL OF ENGINEERING TECHNOLOGY AND SCIENCES (IJETS) Vol.7 (1) June 2017 DOI: http://dx.doi.org/10.15282/ijets.7.2017.1.9.1071
  • Sh.F.Madrakhimov, A.H.Khurramov Search for regularities by intervals of values of quantitative features // ACADEMICIA. An International Multidisciplinary Research Journal, Vol 11, Issue 4, April 2021 (https://saarj.com).
  • Shavkat Madrakhimov, Kodirbek Makharov, Musulmon Lolaev Data preprocessing on input // AIP Conference Proceedings 2365, 030003 (2021), https://doi.org/10.1063/5.0058132.
  • G. A. Rozikhodjaeva, Sh.F. Madrakhimov, K. T. Makharov Construction of fuzzy inference rules for medicine diagnostics problems// Journal of Physics: Conference Series 2032 (2021) 012032 IOP Publishing DOI:10.1088/1742-6596/2032/1/012032.
  • Toychiev A, Belotserkovets V, Ignat'ev N, Madrakhimov S, Shaislamova M, Osipova S. Prevalence of chronic pulmonary aspergillosis and the antifungal drug resistance of Aspergillusspp in pulmonary tuberculosis patients in Uzbekistan. Trop Doct. 2022 Jun 30:494755221110678. doi: 10.1177/00494755221110678. Epub ahead of print. PMID: 35770798.
  • Мадрахимов Ш.Ф., Махаров К.Т., Хуррамов А.Х. Отбор информативных признаков с учётом пропусков в данных // Проблемы вычислительной и прикладной математики. – 2022. – №4(42). – С. 147-157.
  • Marakhimov A.R., Kudaybergenov J.K., Khudaybergenov K.K., Ohundadaev, U.R. A multivariate binary decision tree classifier based on shallow neural network. Scientific and Technical Journal of Information Technologies, Mechanics and Optics, 2022, 22(4), pp. 725–733.
  • Marakhimov A.R., Khudaybergenov K.K. A Fuzzy MLP Approach for Nonlinear System Identification. Journal of Mathematical Sciences (United States), 2022, 265(1), pp. 43–51.
  • Marakhimov A.R., Khudaybergenov K.K. A Recurrent Method for Structural-Parametric Identification of Fuzzy Neural Networks. Advances in Intelligent Systems and Computing, 2021, 1323 AISC, pp. 47–54.
  • Marakhimov A.R., Khudaybergenov K.K. Approach to the synthesis of neural network structure during classification. International Journal of Computing, 2020, 19(1), pp. 20–26.
  • У.Ю.Тулиев Кластерный анализ текстовых документов по отношению их связности // Проблемы вычислительной и прикладной математики, 2019. — № 5(23). — С. 102–109.
  • Игнатьев Н.А., Тулиев У.Ю. Анализ степени сходства и связности тематических документов на основе мер компактности // Проблемы вычислительной и прикладной математики. – 2021. – № 6(36). – С. 89-97.
  • Мирзаев А.И., Тулиев У.Ю. О важности выбора первого шага при отборе информативных наборов признаков // Проблемы вычислительной и прикладной математики, 2021. — № 1(31). — С. 118–124.
  • U.Y.Tuliyev Space formation for the description of thematic documents // AIP Conference Proceedings 2365, 070007 (2021); https://doi.org/10.1063/5.0056963.
  • Рахимова М. А. О количественной оценке состояния здоровья по возрастным группам // III Международное книжное издание стран Независимых Государств «Лучший молодой ученый-2021». 2021. С.73-77.
  • Игнатьев Н.А., Рахимова М.А. Формирование и анализ наборов информативных признаков объектов по парам классов // Искусственный интеллект и принятие решений, №4, 2021, стр.18-26. DOI: 10.14357/20718594210402

Kafedra professor-o’qituvchilari O’zbekiston Innovatsion rivojlanish vazirligi tomonidan e’lon qilingan ilmiy-amaliy va innovatsion grantlar tanlovida faol ishtirok etishadi.

Kafedra xodimlari tomonidan bajarilgan ilmiy grantlar:

F-4-64 “Berilganlarni intellektual tahlilida ob’ektlarning umumlashgan baholarini va individual metrikalarini hisoblash usullarini yaratish va asoslash” Ilmiy rahbar professor Ignatev N.A. (2013-2017 yy.);

OT-Atex-2018-224 – “Yo‘g‘on ichak yallig‘lanishi va kolorekal saratonining rivojlanishi, kechishi va oqibatlarini prognoz qilish, hamda etiopatogenez va tavakkalchilik faktorlarini inobatga olgan holda diagnostikani amalga oshirish va davolashning axborot modelini ishlab chiqish”. Ilmiy rahbar professor Ignatev N.A. (2018-2020 yy.);

A-OTM-2020-2 “O‘pka sili va bronxial astmasi bor bemorlarda o’pka aspargilezini bashorat qiluvchi va tashxislovchi intellektual dasturiy mahsulot yaratish”. Ilmiy rahbar professor Ignatev N.A. (2020-2021 yy.).

Kafedra xodimlarining ilmiy natijalari quyidagi monografiyalarda o‘z aksinini topgan:

  1. Игнатьев Н.А. Обобщенные оценки и локалные метрики объектов в интеллектуалном анализе данных. Монография. – Ташкент: Издательство «Университет», 2014.
  2. Мадрахимов Ш.Ф., Хуррамов А.Х. Умумлашган коърсаткичлар ва улардан билимларни шакллантиришда фойдаланиш. Монография, Қарши: Қарши давлат университети, 2014.
  3. Игнатев Н. А. Интеллектуалный анализ данных и гипотеза о компактности классов. Меры компактности, критерии оценок. Палмариум Аcадемиc Публишинг, Саарбрюккен, 2016.
  4. Мадрахимов Ш.Ф. Системы обнаружения скрытых  закономерностей на базе методов вычисления обобщенных оценок. Монография // Ташкент, «МУМТОЗ СЎЗ» 2021.
  5. Марахимов А.Р., Худайбергенов К.К. Структурно-параметрический синтез нейросетевых моделей для задач интеллектуалного анализа данных и распознавания образов. // Монография. – Ташкент: «МУМТОЗ СЎЗ» 2021.

Kafedraning o‘quv-uslubiy faoliyati

Kafedra jamoasi o‘quv-uslubiy ishlar bilan faol shug‘ullanadi.

So'nggi 10 yil ichida bir nechta darsliklar, o'quv qo'llanmalar nashr etildi:

  1. Ш.Ф.Мадрахимов, А.М.Икрамов ва М.Р.Бабажанов. «C++ тилида программалаш бўйича масалалар тўплами» ўқув кўлланма 2014
  2. Т.А.Махаров, Қ.Т. Махаров, К.Нортиллайев. Паскал тилида дастурлаш асослари. КҲК ва АЛ учун услубий қўлланма. Тошкент. 2015
  3. Махаров Т.А., Махаров Қ.Т., Раҳимова М.А. Wеб-дастурлаш бўйича услубий қўлланма. ЎзМУ, 2017й. -160б.
  4. Игнатев Н.А., Усманов Р.Н., Мадрахимов Ш.Ф., “Берилганларнинг интеллектуал таҳлили” (ўқув қўлланма). Тошкент “Мумтоз сўз” 2018й.
  5. Т.А.Махаров, Қ.Т. Махаров, М.А.Рахимова. Wеб-дастурлаш. И-қисм. HTML, SS, JavaScipt. Ўқув қўлланма. Тошкент. “МУМТОЗ СЎЗ”, 2019
  6. Д.Ю.Саидов Python tilida dasturlash: Uslubiy qo’llanma. Tashkent. 2020 y. – 134 bet.
  7. Madraximov Sh.F., Sh. A.Eshmurotov, R.T. Djumamuratov, Q.Q.Xudoyberganov  C++ tilinde programmalastiriw tiykarlari. Oqiw-metodikliq qollanba // Nokis, “Qaraqalpaqstan”, 2019-jil. – 192 b.
  8. Sh.F. Madraximov, E.A.Eshboyev, F.Y.Shodiyev Dasturlash asoslari. O’quv qo’llanma // Qarshi, “Fan va ta’lim” nashriyoti. 2021. – 90 b.
  9. Maxarov T.A., Maxarov Q.T., Raximova M.A. Web dasturlash.- Toshkent: “NIF MSH”, 2022, 180 b.
  10. Madraximov Sh. Sun’iy intellekt tizimlari. O’quv qo’llanma – Toshkent: “Metodist” nashriyot, 2023, 180 b.
  11. S.M.Gaynazarov, D.Y. Saidov Algoritmlar va berilganlar tuzilmasi. O’quv qo’llanma. – T.: “Ma’rifat”, 2023. 254 bet.
  12. Sh.F.Madraximov, Sh.A.Eshmuratov, R.T.Djumamuratov, Q.Q.Xudaybergenov. “C++ Tilinde programmalastiriw tiykarlari” - Oqiw qollanba Nokis: “Qaraqalpaqstan”, 2023-jil, 192 bet.

5. Mahalliy va xorijiy hamkorlar bo‘yicha ma’lumot

Kafedra mamlakatimiz va xorijiy ilmiy va ta’lim tashkilotlari bilan o‘quv-metodik, ilmiy va kadrlar mobilligi bo‘yicha hamkorlikda faoliyat olib boradi.

Horijiy oliy ta’lim muassasalari:

  1.  Yevropa ittifoqining «Informatika-qo‘shimcha mutaxasisslik» 544319-TEMPUS-1-2013-1-FRTEMPUS-JPCR PROMIS xalqaro granti.  Nomutaxassisliklar uchun informatika bo‘yicha magistratura ochish bo‘yicha me’yoriy, o‘quv-metodik hujjatlar tayyorlash (2013-2015 yy.).
  2. Yevropa ittifoqining– «Erasmus+ Key Action 1 – Mobility for learners and staff – Higher Education student and staff mobility» halqaro loyihasi. Xodimlar mobilligi bo‘yicha. Koordinator: N.A.Ignatev.(2017-2020 yy.) 
  3. Polshaning “KATAMARAN” dasturi asosida Lyublin Texnologiyalar universiteti (professor Marek Milosh) bilan O‘zbekiston Milliy universitetida “Mobile Application Development – Joint Master Studies in English”  magistraturasini ochish uchun zarur bo‘lgan me’yoriy hujjatlar, fanlar bo‘yicha o‘quv materiallarni tayyorlash va “3D DIGITALSILK ROAD” loyihasi bo‘yicha tarixiy obidalar va atrefaktlarning 3D skaner qilishni o‘rgatish (2019-2022yy.);
  4. Qozog‘istonning Nur-Sultan shahridagi L.N.Gumilov nomidagi Yevroosiyo Milliy universiteti (professor, texnika fanlari doktori Sharipboy Altinbek Amirugli) bilan O‘zbekiston Milliy universitetida ma’ruzalar o‘tkazish bo‘yicha;
  5. Birlashgan Arab Amirligi universiteti (dotsent, PhD Sherzod Turaev) bilan O‘zbekiston Milliy universitetida ma’ruzalar o‘tkazish bo‘yicha.

Mamlakimizdagi tashkilotlar:

  1. Toshkent tibbiyot akademiyasi Urganch filiali bilan tibbiyot sohasida axborot texnologiyalari bo‘yicha malakaga ega mutaxassis tayyorlash bo‘yicha;
  2. O‘zbekiston Respublikasi Prezident Administratsiyasi Tibbiyot bosh boshqarmasi 1-sonli Markaziy klinika (tibbiyot fanlari doktori Rozixodjaeva G.A.) bilan intellektual usullarni tibbiyot masalalari qo‘llash bo‘yicha PhD tayyorlash bo‘yicha;
  3. "Kibera Technology" MChJ bilan Jamoaviy dasturlash malakasiga ega mutaxassis tayyorlash bo‘yicha;
  4. O‘zFA Mexanika va inshootlar seysmik mustahkamligi instituti bilan Mexanik jarayonlar va inshootlarni sesmik mustahkamligini tekshirish bo‘yicha dasturchi mutaxassis tayyorlash;
  5. Qarshi Davlat universiteti ("Amaliy matematika" kafedrasi) bilan ilmiy darajaga ega xodimlarni tayyorlash masalasida;
  6. Toshkent shahar Olmazor tumani 249-o‘rta ta’lim maktabi bilan Informatika va matematika fani bo‘yicha o‘qituvchilarni  tayyorlash bo‘yicha.